Ərəb dili qrammatikası barədə mülahizələr (4- İndiki zaman, əl-fel əl-muzari)

Aşağıdakı cümlələri oxu və indiki zamana diqqət yetir: 

أنتما تَدرُسانِ اللغةَ العربيَّةَ 

Siz ikiniz (q.c) ərəb dilini öyrənirsiniz. 

الطّالبان يدرُسانِ اللغةَ العربيّة 

İki tələbə ərəb dilini öyrənir. 

الموظفون يعدّون النّقودَ 

Məmurlar pulları sayırlar. 

أنتم تكتبون رسالَ عربيّةً 

Siz ərəbcə məktublar yazırsınız. 

أنتِ تكتبين رسالَ عربيّةً 

Sən ərəbcə məktublar yazırsan. 

Birinci iki cümlədə müzari feilinə "əlif-əl isneyn" (təsniyə əlifi) birləşmişdir (siz ikiniz - qadın cinsində, ikisi oxuyur - kişi cinsində), üçüncü və dördüncü cümlədə ona "vav əl-cəmaət" (yəni cəm şəkilçisi), beşinci cümlədə isə "ya əl-müxatəbə" (ikinci qrup şəxs əvəzliyinin şəkilçisi) birləşmişdir. Bu halda indiki zaman feilləri beşlik feillər adlanır.  

Beşlik feillər: Hər bir indiki zaman feilidir ki, ona əlif əl-isneyn" (təsniyə əlifi), ya "vav əl-cəmaət" (cəm şəklini bildirən vav) ya da "ya əl-müxatəbə" (ikinci qrup şəxs əvəzliyini bildirən yə) şəkilçisi (həmçinin, feilin axırında "nun ər-rəf" adlanan nun hərfi) 

Nöqtələrin yerinə qeyd edilən feili uyğun gələn şəkildə işlət: 

علِيّ و عالَتُهُ ... في شقّةٍ كبيرةٍ  - يسكن 

ماذا ... يا عايِدةُ  - يفعل 

هل ... أن تذهبوا معنا؟  - يُريدُ 

السيّاحُ ...  الشّرطيّ عن العنوان  - يسأل 

السّيّارتانِ ... بسرعةٍ  - يسيرُ 

اللصّان ... سيّارة الشرطةِ  - يسرق 

الدَّارسون ... برقِيَّاتٍ إلى أُسرهِم  - يرسل 

الطّلّاب ... اللغةَ العربيّةَ  - يتعلّم 

العمّال ... الفِراشَ  - يرتب 

البنتانِ ... جَدّتَهما يومَ الجُمعةِ  - يزور 

Əl-kitab əl-əsasi, c.2